Menselijk leiderschap… logisch toch?!

Mensen zijn geen robotten; mensen zijn geen dieren; mensen zijn geen processen. Mensen zijn mensen! Verrassend? Het leiding geven aan mensen is menselijk leiderschap. Als je aan mensen leiding geeft, moet je je bewust zijn van hoe mensen werken, hoe mensen denken, hoe mensen voelen of hoe mensen met hun gevoelens omgaan. Dit impliceert ook dat jij als manager bewust moet zijn hoe je zelf denkt, hoe je voelt, etcetera. Menselijk leiderschap begint bij jezelf leiding geven. Dat jij ook snapt en weet hoe je met je emoties, gedachten, teleurstellingen of wat dan ook om moet gaan. Pas als jij jezelf menselijk leiding kunt geven, weet jij dus ook pas hoe je een ander mens op een menselijke manier leiding kunt geven.

Het huidige leiderschap

Het bovengenoemde beeld van menselijk leiderschap is helaas geen realiteit. De meeste managers hebben niet geleerd om op deze wijze leiding te geven, terwijl ze dat wel zouden willen. Helaas zijn er eigenschappen in het huidige leiderschap die voorkomen dat men op een menselijke manier leiding geeft. Ik ga er twee van bespreken en wel: handelen vanuit negatieve emoties en vertellen wat de ander moet doen.

Handelen vanuit negatieve emoties

Negatieve emoties kunnen een belangrijke bron zijn van ons gedrag. Ze worden negatief genoemd, omdat ze vaak negatieve effecten tot stand brengen. Boosheid, teleurstelling of hopeloosheid zijn voorbeelden van negatieve emoties. Deze emoties zijn zeer sterk in ons aanwezig. Dat is ook terug te zien in het brein. Een boos brein zal zorgen dat alles in het brein in zekere zin gekleurd wordt door boosheid. Deze kleuring krijgt een effect op je zienswijze en handelwijze.

Een negatieve emotie van de manager wordt vaak opgevolgd met een negatieve emotie van de medewerker. Dit stoot weer af. Mogelijk kan de manier van reageren van de huidige Amerikaanse president (onder meer decreet leiderschap) hierdoor worden verklaard. Een menselijk leider handelt niet reactief vanuit zijn negatieve emoties, maar is zich erg bewust van de effecten van zijn emoties.

Vertellen wat de ander moet doen

Veel managers zijn ook van mening dat ze mensen in beweging brengen door te sturen en directieve aanwijzingen te geven op het zichtbare deel van ons gedrag. Stel, je wilt een baby leren lopen. In plaats van dat je baby bij de hand neemt en hem stapjes laat zetten, ga je vertellen wat de baby moet doen. Je zegt: ‘Je moet opstaan, baby, sta op, ga praten, ga kruipen, ga eten.’ Dit is ridicuul, maar toch zie je managers dat doen.

Veel managers gaan in op het zichtbare gedrag, mensen worden geadviseerd en krijgen tips. Maar als je tips krijgt, weet je wat dan het effect is? Dan hoef je zelf niet na te denken, want de ander weet het beter dan jij. Met computers werkt het zo, maar bij mensen niet. Bij het managen aan mensen moet je aan andere knoppen draaien. Je dient te begrijpen hoe mensen denken en voelen.

Menselijk leiderschap

Menselijk leiderschap houdt rekening met hoe mensen werken, hoe mensen denken en hoe mensen met gevoelens en emoties omgaan. Het mooie van menselijk leiderschap is dat het prima valt te leren. Dat komt omdat een groot deel van deze menselijke zaken voortkomen uit het brein in actie oftewel onze geest. Dus als je snapt hoe jij je eigen brein in actie kunt managen, ben jij ook in staat om te zorgen dat je dat bij een ander op een menselijk manier managet.

Neuroleiderschap

Het vakgebied dat leiderschap en kennis van het brein met elkaar verbindt, wordt neuroleiderschap of breingebaseerd leiderschap genoemd. Hersenwetenschappers en neurowetenschappers zijn nog maar een paar decennia het brein aan het onderzoeken. Regelmatig doen hersenonderzoekers weer nieuwe inzichten op die we kunnen toepassen op leiderschap. Daardoor kunnen we steeds beter worden in het leidinggeven aan mensen. Het is daarom erg belangrijk dat als men menselijk wilt leren leidinggeven, managers maar ook medewerkers veel meer kennis krijgen hoe het brein werkt en hoe je vanuit deze kennis beter kunt managen.

Tot slot

Misschien moet je wennen aan het idee dat menselijk leiderschap tot stand kan worden gebracht door gebruik te maken van kennis van het brein. Veel mensen denken dat het brein zorgt voor vooral rationele keuzes en dat brein machtsdenken bevordert, maar het omgekeerde is waar. Hoe meer we de kennis van het brein gebruiken, en mensen hun eigen brein kunnen managen beter het welbevinden van mensen zal zijn.

Dit artikel verscheen eerder bij De Valk Leadership Company

Over de auteur

• 11 september 2017
/ door
• Guido de Valk

Guido de Valk is een leiderstrainer, schrijver, spreker en coach bij de Valk Leadership Company. Hij doet dit op basis van kennis van het brein, ook wel neuroleiderschap genoemd. Guido maakt met neuroleiderschap leiderschapsthema’s (be)grijpbaar die ogenschijnlijk ongrijpbaar zijn.