Veranderen als de raket op je af komt

Als we weten wat we willen veranderen volgt daarna uiteraard de vraag hoe we dat gaan doen. Dat zal grotendeels worden bepaald door de hoeveelheid tijd die beschikbaar is voor de verandering. Het volgende voorbeeld heb ik de afgelopen jaren heel vaak gebruikt en is alleszeggend. Als we weten dat er over vijf minuten een raket op het dak van dit gebouw valt, dan zullen we anders acteren dan wanneer dit hoogstwaarschijnlijk over twee jaar het geval is. Dit moet iedere manager in het achterhoofd houden voordat een veranderplan wordt gesmeed.

Veranderen: Investeer in de mensen

De essentie van veel managementboeken over succesvolle organisaties is dat je begint met investeren in de mensen die het moeten doen. Zorg dat ze elkaar leren kennen, dat ze weten wie welke kwaliteiten bezit. En liefst geen oppervlakkige kennismaking. In de laatste twee decennia van de vorige eeuw hebben bedrijven vele miljoenen uitgegeven aan “leuke dingen met elkaar doen”. Van een avondje karten of bowlen tot volledig verzorgde skitrips of woestijnreizen. En daar is helemaal niets mis mee. Er was geld genoeg en het leverde daadwerkelijk een beter team en daarmee betere prestaties op. De huidige economische tijden hoeven daarbij overigens geen belemmering te zijn. Een strandwandeling of gedeeltelijk zelf laten betalen van het evenement door het personeel is heel goed te doen.

Veranderen: Stel het resultaat voorop

Maar het punt is dat je er gewoon niet altijd de tijd voor hebt. Die raket is een metafoor voor allerlei bedreigingen die op je af komen. De bank, schuldeisers, de aandeelhouder, de leden van de vereniging, sponsors, ontevreden klanten. Zij willen nu resultaten zien. Schroom dan niet om bij het veranderen het resultaat voorop stellen. De rest komt ook, alleen is de volgorde anders. Heel belangrijk: leg uit aan je mensen waarom je deze route kiest en handel daarna kordaat. Gewoon de mouwen opstropen. Neem moeilijke beslissingen waar nodig: over het ontslaan of overplaatsen van medewerkers, overwerken, salariskortingen of het wegsnijden van leuke dingen. Accepteer dat jij eventueel de gebeten hond bent. Sterker nog, een gezamenlijke vijand en ontberingen kunnen ook tot een beter team leiden. Zorg wel dat je consequent bent. Want als iedereen pijn ervaart terwijl jij baadt in luxe, dan voelt dat onrechtvaardig en leidt dat tot weerstand.

Ik hoorde een mooi voorbeeld over een ziekenhuis waarin een team werkte dat een deel van de tijd samen operaties deed en een deel van de tijd samen moest werken in een administratieve setting. In de operatiekamer liep de samenwerking als een zonnetje. Daarbuiten maakte men elkaar het leven zuur door ruzie, pesten en roddelen. In de operatiekamer was er een hoger doel. Het welzijn van de patiënt was hun raket, waarvoor ego’s opzij moesten. Iedere fout kon fataal zijn. Buiten de operatiekamer golden kennelijk andere spelregels.

Draagvlak voor de harde weg

Je zult zien dat er meer draagvlak voor de harde weg van veranderen is dan je wellicht van tevoren had verwacht. Duidelijke en oprechte communicatie leidt altijd tot begrip en respect. En vanuit dat draagvlak en jouw genomen beslissingen zal de verandering slagen. Als het een spel is of als er maar een deel van de waarheid op tafel komt, voelen mensen zich gemanipuleerd en kan je draagvlak vergeten.

Vraag is nu alleen: wat/wie is jouw raket en wanneer verwacht je hem?

Over de auteur

• 23 januari 2017
/ door
• Jaco van der Tang

Ik ben Jaco van der Tang, Managing Partner bij COURIUS, auteur en gastdocent bij onder meer de Haagse Hogeschool en Hogeschool Rotterdam. De drie passies in mijn leven: werk, sport en gezin, strijden continu om voorrang. Als deze passies in balans zijn (en dat betekent niet altijd drie x 1/3) dan ben ik gelukkig. En geluk is een mooi uitgangspunt om zelf goed werk te leveren en dat ook aan anderen over te dragen. Lees verder